W kilku poprzednich wpisach (…) rozpocząłem omawianie szeroko pojętych zagadnień związanych z alimentami na dziecko.
Serdecznie zapraszam do zapoznania się z nimi, stanowią one bowiem taki swoisty wstęp i analizę w zakresie omawianego zagadnienia.
Po przeczytaniu wcześniejszych artykułów wiesz już zapewne, że świadczenie alimentacyjne przysługuje każdemu dziecku od jego rodziców.
W powyższym zakresie, bez jakiegokolwiek znaczenia jest fakt, czy dziecko pochodzi ze związku małżeńskiego, czy też pozamałżeńskiego.
Alimenty będą bowiem przysługiwać na takiej samej zasadzie i w takiej samej wysokości każdemu dziecku.
Samo zagadnienie związane z alimentami na dziecko nieślubne to temat, który budzi wiele pytań i wątpliwości.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż Polsce prawo traktuje dzieci urodzone poza małżeństwem, tak samo jak dzieci małżeńskie, co oznacza, że mają one takie same prawa do utrzymania.
W niniejszym artykule omówimy szczegółowo kwestie związane z obowiązkiem alimentacyjnym w stosunku do dzieci nieślubnych, procedurą ustalania ojcostwa, wysokością alimentów oraz konsekwencjami uchylania się od ich płacenia.
W samej kwestii alimentów na dziecko, należy zauważyć, iż z prawnego punktu widzenia, nie ma jakiegokolwiek znaczenia fakt czy rodzice dziecka pozostawali lub nadal pozostają w związku małżeński (w tym ostatnim wypadku możemy mieć do czynienia z tak zwanym obowiązkiem zaspokajania potrzeb rodziny), czy pozostawiali lub nadal pozostają w związku faktycznym (konkubinacie), czy też w ogóle nigdy w żadnym związku nie pozostawali a połączyła ich jedynie krótka przemijająca relacja.
W każdym bowiem wypadku alimenty na dziecko nie mogą same się utrzymac będą przysługiwały.
1. Obowiązek alimentacyjny wobec dziecka nieślubnego
Jak wskazałem już powyżej, zgodnie z polskim prawem, każdy rodzic ma obowiązek utrzymywania swojego dziecka, niezależnie od tego, czy urodziło się ono w małżeństwie, czy poza nim. Oznacza to, że ojciec biologiczny dziecka nieślubnego również jest zobowiązany do jego utrzymania. Obowiązek alimentacyjny trwa do momentu, w którym dziecko jest w stanie samodzielnie się utrzymać, co w praktyce oznacza najczęściej ukończenie edukacji.
2. Ustalenie ojcostwa jako warunek dochodzenia alimentów.
Aby dziecko nieślubne mogło otrzymywać alimenty od ojca, konieczne jest ustalenie ojcostwa.
Może to nastąpić na dwa sposoby:
-
Uznanie ojcostwa – ojciec dobrowolnie składa oświadczenie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, sądem lub min. notariuszem (ten ostatni wypadek dotyczy jednak zagrożenia życia i zostanie omówiony szczegółowo w innym wpisie).
-
Sądowe ustalenie ojcostwa – jeśli ojciec nie chce dobrowolnie uznać dziecka, matka lub samo dziecko mogą wystąpić do sądu o ustalenie ojcostwa. Sąd opiera się na różnych dowodach, w tym testach DNA oraz przesłuchaniu stron bądź świadków.
3. Jakie czynniki wpływają na wysokość alimentów?
Wysokość alimentów jest ustalana indywidualnie przez sąd, który bierze pod uwagę:
-
Potrzeby dziecka – koszty związane z edukacją, leczeniem, wyżywieniem, mieszkaniem i innymi wydatkami.
-
Możliwości zarobkowe i majątkowe rodzica – sąd ocenia nie tylko aktualne dochody, ale także potencjalne możliwości zarobkowe zobowiązanego rodzica.
-
Standard życia dziecka – dziecko ma prawo do życia na podobnym poziomie, co jego rodzice.
Jeżeli chodzi o same regulacje prawne związane z ustalaniem wysokości świadczenia alimentacyjnego, należy sięgnąć do art. 135 § 1 k.r.o. – Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19640090059
Przepis powyższy ma kluczowe znaczenie w materii świadczenia alimentacyjnego rodziców względem dziecka oraz stanowi swoisty fundament oraz podstawę tegoż zobowiązania w szczególności w ujęciu jego wysokości.
Pozwolę sobie zatem zacytować go wprost:
„Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.”
Ponadto w zakresie świadczeń alimentacyjnych na nieślubne dziecko w pełnym zakresie zastosowanie znajdzie również omawiana przeze mnie w poprzednim wpisie, zasada tak zwanej równej stopy życiowej dziecka i rodzica.
Alimenty, co do zasady powinny być uiszczane w formie miesięcznych przelewów / przekazów pieniężnych.
4. Co zrobić, gdy ojciec uchyla się od płacenia alimentów?
Jeśli ojciec nie płaci zasądzonych alimentów, matka dziecka lub samo dziecko mogą podjąć następujące kroki:
-
Wszczęcie egzekucji komorniczej – komornik może zająć wynagrodzenie dłużnika, rachunki bankowe lub inne źródła dochodu.
-
Złożenie wniosku o Fundusz Alimentacyjny – jeśli egzekucja okaże się nieskuteczna, można ubiegać się o świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego.
-
Zgłoszenie sprawy do prokuratury – uporczywe uchylanie się od alimentów jest przestępstwem i może skutkować karą grzywny, a nawet pozbawieniem wolności.
5. Podsumowanie.
Alimenty na dziecko nieślubne są obowiązkiem prawnym każdego rodzica i nie zależą od tego, czy dziecko urodziło się w małżeństwie, czy poza nim. Warto pamiętać, że kluczowe jest ustalenie ojcostwa, ponieważ bez tego nie można dochodzić roszczeń alimentacyjnych. W przypadku problemów z egzekwowaniem alimentów istnieje kilka narzędzi prawnych, które pomagają zabezpieczyć dobro dziecka.
Autorem niniejszego wpisu jest adwokat Mateusz Stanisławek, prowadzący kancelarią adwokacką w Bielsku – Białej.
Artykuł w żadnym wypadku nie stanowi porady prawnej w indywidualnej sprawie, lecz ma tylko i wyłącznie charakter czysto informacyjny.
W celu uzyskania pomocy lub porady prawnej w Państwa konkretnej i indywidualnej sprawie, zachęcamy do kontaktu z nasza kancelarią.