Alimenty na dziecko cz. III

Alimenty na dziecko cz. III.

W dwóch poprzednich artykułach (…) rozpocząłem omawianie zagadnień dotyczących alimentów na dziecko.

Jeżeli masz taka możliwość, zachęcam do zapoznania się z nimi, ponieważ niniejszy wpis stanowi ich swoiste rozwinięcie.

Po zapoznaniu się z wcześniejszymi artykułami wiesz już zapewne, że alimenty przysługują w pełnym zakresie i na takiej samej zasadzie, dzieciom zarówno pochodzącym z małżeństwa jak i ze związków faktycznych (konkubinatów) – dzieci pozamałżeńskie.

Wiesz już także zapewne, iż w przypadku alimentów na dziecko, nie jest warunkiem koniecznym orzeczenie rozwodu pomiędzy małżonkami.

W przypadku braku orzeczenia rozwodu będziemy mieć bowiem do czynienia z tak zwanym obowiązkiem przyczynienia się do zaspokajania potrzeb rodziny, wynikającym z art. art. 27 k.r.o. – Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59.

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19640090059)

Z lektury dwóch poprzednich artykułów wiesz już jak kształtują się ogólne zasady dotyczące świadczenia alienacyjnego od rodzica na rzecz dziecka, jakie przykładowe wydatki i koszty wchodzą w skład świadczeń alimentacyjnych oraz co wpływa na ich wysokość.

W poprzednich wpisach wskazałem, między innymi na kwestie dotyczące art. art. 135 § 1 k.r.o. – Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59.

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19640090059

i jego praktycznego rozumienia oraz zastosowania.

Ponadto zasygnalizowałam kwestię dotyczącą tak zwanej równej stopy życiowej pomiędzy dzieckiem i rodzicem, związaną właśnie z powyższą regulacją.

Jak jednak tą zasadę rozumieć zastosować w praktyce?

Już wyjaśniam.

Zasada równej stopy życiowej w kontekście świadczenia alimentacyjnego.

Zasada równej stopy życiowej (znana również jako zasada równej stopy życiowej dziecka i rodzica) jest jedną z fundamentalnych reguł rządzących prawem alimentacyjnym.

Wynika ona z obowiązku zapewnienia dziecku warunków materialnych i bytowych na poziomie adekwatnym do sytuacji majątkowej i zarobkowej jego rodziców.

Podstawa prawna.

Zasada ta znajduje swoje odzwierciedlenie w omawianym i wzmiankowanym już przeze mnie art. 135 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59.

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19640090059), który stanowi, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego rodzica.

Istota zasady równej stopy życiowej

Zgodnie z tą zasadą dziecko ma prawo do życia na takim poziomie, na jakim żyje jego rodzic (lub rodzice), niezależnie od tego, czy dziecko pozostaje z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym.

Oznacza to, że:

1. Rodzic zobowiązany do alimentacji powinien przekazywać dziecku środki adekwatne do swojego poziomu życia – jeśli rodzic żyje na wysokim poziomie, dziecko także powinno korzystać z podobnego standardu życia.

2. Dziecko nie powinno ponosić negatywnych skutków rozstania rodziców czy też ich sytuacji rodzinnej – fakt, że dziecko mieszka z jednym z rodziców, nie może prowadzić do sytuacji, w której jego poziom życia byłby znacznie niższy od poziomu życia drugiego rodzica.

3. Nie wystarczy uwzględniać jedynie podstawowych potrzeb dziecka (jak wyżywienie, ubranie, mieszkanie, edukacja) – zasada równej stopy życiowej obejmuje również wydatki na rekreację, rozrywkę, rozwój osobisty, hobby czy nawet luksusowe dobra, jeśli ich posiadanie odpowiada standardowi życia rodzica.

Zasada a faktyczna sytuacja finansowa rodzica.

1. Możliwości zarobkowe i majątkowe rodzica są kluczowe przy ustalaniu wysokości alimentów. Sąd bierze pod uwagę nie tylko faktycznie uzyskiwane dochody, ale także potencjalne możliwości zarobkowe rodzica (czyli dochody, jakie mógłby osiągać przy należytym wykorzystaniu swoich zdolności, doświadczenia, kompetencji czy też posiadanych kwalifikacji – im wyższe i szersze kompetencje i zdolności rodzica, tym jego możliwości zarobkowe wyższe).

2. Jeśli rodzic celowo ukrywa dochody lub zmniejsza swoją aktywność zawodową w celu uniknięcia płacenia wyższych alimentów, sąd może dokonać oceny jego realnych możliwości i ustalić alimenty na poziomie odpowiadającym faktycznym warunkom jego życia.

Przykłady zastosowania zasady równej stopy życiowej.

1. Rodzic o wysokich dochodach – jeżeli zobowiązany do alimentacji rodzic prowadzi luksusowy tryb życia (np. posiada drogie samochody, częste zagraniczne wyjazdy, kosztowne hobby), dziecko również powinno mieć zapewniony dostęp do podobnych wygód w granicach rozsądku.

2. Rodzic o przeciętnych dochodach – alimenty powinny pozwalać dziecku na życie na poziomie zbliżonym do poziomu życia rodzica, np. umożliwiając mu uczestnictwo w zajęciach dodatkowych, wakacjach czy zakupie sprzętu potrzebnego do nauki.

3. Rodzic celowo unikający dochodów lub ukrywający je– jeżeli rodzic formalnie nie pracuje lub osiąga bardzo niskie dochody, ale jednocześnie prowadzi życie na wysokim poziomie (np. korzysta z drogich przedmiotów, ma wysoki standard życia), sąd może ocenić jego rzeczywiste możliwości finansowe i ustalić alimenty na odpowiednim poziomie.

Granice zasady równej stopy życiowej.

Mimo że zasada ta stanowi istotne kryterium ustalania alimentów, nie oznacza ona:

1. Automatycznego podziału dochodów rodzica po równo między siebie a dziecko – alimenty powinny być adekwatne do potrzeb dziecka, a nie tylko do poziomu dochodów rodzica.

2. Zobowiązania rodzica do pokrywania wydatków ponad swoje możliwości – alimenty nie mogą prowadzić do nadmiernego obciążenia rodzica, które mogłoby zagrozić jego egzystencji lub zmusić go do życia na poziomie poniżej minimum socjalnego.

Podsumowanie.

Jak zatem widać, zasada tak zwanej równej stopy życiowej jest kluczowym elementem prawa alimentacyjnego i stanowi mechanizm chroniący dziecko przed negatywnymi skutkami różnic majątkowych między rodzicami.

Jej celem jest zapewnienie dziecku życia na poziomie zbliżonym do poziomu życia zobowiązanego rodzica, przy jednoczesnym uwzględnieniu realnych możliwości zarobkowych i majątkowych tego rodzica.

Sąd, rozstrzygając o wysokości alimentów, uwzględnia zarówno faktyczne potrzeby dziecka, jak i poziom życia rodzica, aby zapewnić sprawiedliwe i proporcjonalne świadczenie alimentacyjne.

Autorem niniejszego wpisu jest adwokat Mateusz Stanisławek, prowadzący kancelarią adwokacką w Bielsku – Białej.

Artykuł w żadnym wypadku nie stanowi porady prawnej w indywidualnej sprawie, lecz ma tylko i wyłącznie charakter czysto informacyjny.

W celu uzyskania pomocy lub porady prawnej w Państwa konkretnej i indywidualnej sprawie, zachęcamy do kontaktu z nasza kancelarią.