Postępowanie spadkowe – zalety testamentu ustnego cz II.
W niniejszym wpisie, chciałbym kontynuować omawianie zagadnień związanych z szeroko pojętym prawem spadkowym i dziedziczeniem, ze szczególnym uwzględnieniem zalet testamentu ustnego.
W poprzednim artykule poruszyłem już wstępnie tą kwestię, a teraz chciałbym ją nieco rozwinąć.
Tytułem przypomnienia chciałbym jedynie wskazać, że wyróżniamy 2 grupy testamentów:
1. testamenty zwykłe – art. 949 – 951 Kodeksu Cywilnego (Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93)
2. testamenty szczególne – 952 – 954 Kodeksu Cywilnego (Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93).
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19640160093)
Jak już zapewne wiesz, testament ustny należy do drugiej grupy testamentów, co wskazuje, iż jego sporządzenie obwarowane jest określonymi przesłankami.
Jakimi?
W tym zakresie odsyłam do moich wcześniejszych wpisów.
Jeżeli natomiast chodzi o jego zalety, poza tymi, które wskazałem już wcześniej, są to:
1. Szybkość i prostota testamentu ustnego.
Sporządzenie testamentu ustnego jest natychmiastowe.
Nie wymaga nadmiernych formalności, wizyt w kancelarii notarialnej czy też sporządzania klasycznego testamentu pisemnego.
Tak naprawdę to najszybszy sposób na przekazanie ostatniej woli w sposób prawnie wiążący – o ile spełnione zostaną wymagane warunki ustawowe (omawiane już wcześniej: obawa rychłej śmierci lub okoliczności wykluczające bądź znacznie utrudniające zwykłą formę oraz obecność świadków i odpowiednia procedura potwierdzenia).
2. Dostępność dla każdego.
Każda osoba pełnoletnia i zdolna do czynności prawnych może sporządzić testament ustny.
Nie potrzeba specjalistycznej wiedzy prawniczej, dostępu do usług prawnych czy notarialnych.
To najbardziej dostępna forma testamentu, szczególnie dla osób starszych, chorych lub przebywających w miejscach odciętych od usług cywilizacyjnych.
3. Skuteczność prawna (przy spełnieniu warunków).
Choć testament ustny jest mniej trwały niż pisemny lub notarialny, to ma pełną moc prawną, jeśli spełnione zostaną wszystkie wymogi określone w Kodeksie Cywilnym, m.in.:
-
trzech świadków,
-
wystąpienie okoliczności uzasadniających tę formę,
-
sporządzenie potwierdzenia treści testamentu w ciągu roku od sporządzenia testamentu poprzez jego spisanie,
-
jeżeli testament ustny nie został spisany w powyższej formie, to w okresie 6 miesięcy od otwarcia spadku, można potwierdzić go w formie przesłuchania przed sądem.
Oznacza to, że dziedziczenie na podstawie testamentu ustnego jest ważne i skuteczne – nawet jeśli powstał w sposób nietypowy.
4. Możliwość wykorzystania w sytuacjach losowych za granicą.
Testament ustny może mieć ogromne znaczenie w przypadku osób przebywających za granicą, np. na misjach wojskowych, wyprawach podróżniczych, czy w krajach objętych konfliktem.
W razie zagrożenia życia, można przekazać ostatnią wolę ustnie – bez względu na lokalizację czy obowiązujące lokalne procedury.
5. Ochrona ostatniej woli spadkodawcy
Dzięki testamentowi ustnemu spadkodawca zyskuje możliwość ochrony swoich intencji, nawet w sytuacjach, gdy nie miał wcześniej okazji spisać testamentu.
To skuteczny sposób na:
-
przekazanie majątku konkretnej osobie (np. partnerowi życiowemu, z którym nie był w związku małżeńskim),
-
wykluczenie z dziedziczenia osoby, której nie ufa,
-
wsparcie organizacji czy bliskich przyjaciół.
6. Możliwość uniknięcia dziedziczenia ustawowego.
W sytuacji, gdy nie ma testamentu, obowiązuje dziedziczenie ustawowe, które nie zawsze odzwierciedla wolę zmarłego.
Testament ustny daje możliwość zmiany kolejności dziedziczenia, np.:
-
przekazania majątku tylko jednemu z dzieci,
-
pominięcia małżonka, z którym spadkodawca był na przykład w faktycznej separacji,
-
pozostawienia całości majątku konkubentowi lub innej osobie spoza kręgu spadkobierców ustawowych.
Jak zatem widać czasami może okazać się tak, iż sporządzenie testamentu ustnego będzie uzasadnione oraz będzie mogło zagwarantować zapewnienie ostatniej woli spadkodawcy.
Autorem niniejszego wpisu jest adwokat Mateusz Stanisławek, prowadzący kancelarię adwokacką w Bielsku – Białej.
Artykuł w żadnym wypadku nie stanowi porady prawnej w indywidualnej sprawie, lecz ma tylko i wyłącznie charakter czysto informacyjny.
W celu uzyskania pomocy lub porady prawnej w Państwa konkretnej i indywidualnej sprawie, zachęcam do kontaktu z moją kancelarią, która między innymi specjalizuje się w prowadzeniu szeroko pojętych spraw spadkowych.